Als zelfstandige arts is het wettelijk pensioen niet voldoende om uw levensstandaard te kunnen behouden. U bent daarbij eigenlijk volledig zelf verantwoordelijk voor uw pensioenopbouw. Artsen hebben tegenwoordig wel verschillende mogelijkheden om een aanvullend pensioen en andere reserves op te bouwen.
De vier pijlers van het pensioenstelsel
Een pensioen is een uitkering ter vervanging van een inkomen bij ouderdom, overlijden of arbeidsongeschiktheid. Het Belgische pensioenstelsel bestaat uit vier pensioenpijlers waarmee een reserve opgebouwd kan worden. Het wettelijke pensioen, waar iedereen die in België gewerkt heeft recht op heeft, is maar één pijler. Om zeker te zijn van een goed pensioen later moet u ook investeren in de andere pijlers. Het gaat hier om het aanvullend pensioen, individueel pensioensparen en het vrij sparen.
Investeren in deze andere pijlers is niet alleen nuttig voor uw toekomst. U kan bij een aantal levensverzekeringen en pensioenovereenkomsten genieten van een fiscaal voordeel en kan de opgebouwde kapitaalreserves inzetten voor een investering in vastgoed. In dit artikel overlopen we alle pensioenpijlers en de verschillende opties voor artsen om slim aan pensioenopbouw te doen.
Eerste pijler: wettelijk pensioen voor artsen
Het wettelijk pensioen is een bedrag dat u automatisch krijgt eens u de wettelijke pensioenleeftijd heeft bereikt. Op dit moment is de wettelijke pensioenleeftijd 65 jaar. Deze zal vanaf 2025 opgetrokken worden naar 66 jaar en vanaf 2030 naar 67 jaar. Een huisarts of arts-specialist krijgt een lager wettelijk pensioen dan een werknemer in loondienst of ambtenaar. Het is daarbij dus aan te raden om verdere opties te bekijken om uw pensioen aan te sterken.
Tweede pijler: aanvullend pensioen
De tweede pijler bestaat uit de verschillende manieren om een aanvullend pensioen op te bouwen. Dit extra pensioen wordt opgebouwd met uw tewerkstelling en wordt uitbetaald bovenop het wettelijke pensioen. Als zelfstandige arts heeft u hier dezelfde opties als andere zelfstandigen. U kan een vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen (VAPZ) afsluiten. Ter aanvulling kan u ook gebruik maken van een pensioenovereenkomst voor zelfstandigen (POZ) zonder vennootschap of een individuele pensioentoezegging (IPT) voor zelfstandigen met een vennootschap.
Een aanvullend pensioen (VAPZ) is voor artsen een manier om een pensioenkapitaal op te bouwen met een groot fiscaal voordeel (tot 70%). Het is dan ook een must voor iedere zelfstandige. VAPZ is een levensverzekering waarbij een beperkt bedrag per jaar gestort wordt. De jaarlijkse premie kan oplopen tot 8.17% van uw netto belastbaar beroepsinkomen van drie jaar geleden, met een maximum van € 3.291,30 in 2020.
Er is ook de mogelijkheid om te kiezen voor een sociaal VAPZ waarbij 10% van de gestorte premies gebruikt wordt voor extra waarborgen, zoals overlijdensdekking of een vervangingsinkomen bij arbeidsongeschiktheid. Via een sociaal VAPZ kan u ook iets meer sparen, namelijk tot 9,40% van uw inkomen, met een maximum van € 3.786,81 in 2020.
Een VAPZ is ook vaak interessant als u niet (volledig of gedeeltelijk) geconventioneerd bent en dus geen recht hebt op het RIZIV-statuut, en niet via die weg uw pensioenkapitaal kan verhogen. Ook als u een RIZIV-bijdrage krijgt kan het door de belastingvermindering nog steeds voordelig zijn om zelf een VAPZ af te sluiten.
RIZIV-contract
Een RIZIV-contract is een uitstekende manier om aan pensioenopbouw te doen die enkel toegankelijk is voor artsen en zorgverleners die gedeeltelijk of volledig geconventioneerd zijn. Hierbij wordt de RIZIV-toelage (een beloning omdat u geconventioneerd bent) gebruikt om rechtstreeks te storten in een VAPZ.
Pensioenovereenkomst voor zelfstandigen (POZ)
Een pensioenovereenkomst voor zelfstandigen (POZ) is een optie om aan pensioenopbouw te doen voor zelfstandigen die geen vennootschap hebben. Het gaat hier vaak om zelfstandigen met een eenmanszaak. Via een POZ kan u als zelfstandig arts zonder vennootschap extra sparen ter aanvulling op de premie voor uw VAPZ.
Door een VAPZ en een POZ te combineren kan u, op een fiscaal voordelige manier, een hoger bedrag opzij zetten voor later . Het maximale bedrag dat u kan sparen in uw POZ wordt berekend volgens de 80%-regel. Die regel betekent dat de totale pensioenopbouw (het wettelijk pensioen en het aanvullende pensioen omgerekend naar een maandelijkse rente) samen niet hoger mag zijn dan 80% van het laatste bruto inkomen. Overschrijdt u dit bedrag, dan is het bedrag niet meer fiscaal aftrekbaar.
Individuele Pensioentoezegging (IPT)
Als u als huisarts, tandarts of specialist in een vennootschap werkt, kan u aanspraak maken op een Individuele Pensioentoezegging (IPT). Hiermee financiert uw vennootschap uw pensioen als bedrijfsleider. In tegenstelling tot de VAPZ is de mogelijke premie bij een IPT beduidend hoger. Net zoals bij het POZ geldt ook hier de 80%-regel voor het maximumbedrag dat fiscaal aftrekbaar is voor de vennootschap. IPT is een uitstekende manier om op een fiscaal zeer interessante manier geld van uw vennootschap naar uw privé over te brengen.
Zin in een vrijblijvend gesprek?
Contacteer ons voor meer info!
Derde pijler: individueel pensioensparen
Naast het wettelijk pensioen en vrij aanvullend pensioen, die gebaseerd zijn op uw professioneel statuut, kan u kiezen om op zelfstandige basis (privé) voor uw pensioen te sparen. De twee opties hier zijn pensioensparen en langetermijnsparen. Bij beide vormen kan u genieten van belastingvoordelen.
Pensioensparen
Dit kan via een pensioenspaarfonds of een pensioenspaarverzekering. Bij beide opties zal u kapitaal opbouwen door premies te storten. Een pensioenspaarfonds sluit u af bij een bank, een pensioenspaarverzekering bij een verzekeringsmaatschappij. Het verschil tussen beide opties van pensioensparen ligt hem in het risico dat verbonden is met de onderliggende producten. Bij een pensioenspaarfonds heeft u geen rendementsgarantie, bij een pensioenspaarverzekering wel.
De stortingen bij individueel pensioensparen kunnen rekenen op een belastingvermindering van 30% tot maximaal 990 euro. Eens dit bedrag overschreden wordt bedraagt de belastingvermindering 25% tot maximaal 1270 euro.
Langetermijnsparen
Langetermijnsparen is gelijkaardig aan pensioensparen, maar de premies zijn inkomensgebonden. U kan een levensverzekering bij een bank of verzekeringsinstelling afsluiten in tak 21 of tak 23. De maximumbijdrage bedraagt € 176,40 + 6% van uw netto belastbaar beroepsinkomen, met een algemeen maximum van € 2350 (inkomsten 2021). Hier geldt ook een belastingvoordeel van 30%.
Nog meer tips ontvangen?
Abonneer je nu op onze nieuwsbrief en ontvang financiële basiskennis, tips om zelf te beleggen, onmisbare kennis over vastgoed en zo veel meer.
Vierde pijler: vrij sparen en investeringen
In de vierde pijler van het pensioenstelsel vallen spaar- en termijnrekeningen, investeringen in vastgoed, beleggingen in aandelen, beleggingsfondsen en obligaties. Hier is er geen gunstig fiscaal regime aanwezig, maar kan u wel met de juiste kennis op een fiscaal aantrekkelijke manier investeren in vastgoed. De financiële impact hiervan kan zeer beduidend zijn, al is er wel een goede begeleiding nodig om slimme investeringen te doen.
Investering in vastgoed
De reserves die opgebouwd worden in de tweede en derde pensioenpijler nemen jaarlijks toe en worden normaal gezien uitgekeerd op uw wettelijke pensioenleeftijd. De opgebouwde reserves renten jaarlijks nog een klein beetje op, maar dit kan de inflatie niet bijhouden. Het zou toch ideaal zijn als u met deze opgebouwde reserves een interessante investering kan doen.
Wilt u investeren in vastgoed, dan kunnen een deel van de reserves in de pensioenpijlers opgenomen worden als voorschot of als geruststelling dienen om een bulletkrediet te kunnen terugbetalen (op de pensioenleeftijd). De contracten van de tweede pijler kunnen dikwijls ook in pand gegeven worden voor het bekomen van een lening in plaats van een hypothecaire inschrijving. Zoals u ziet bestaan er zeer interessante mogelijkheden, maar we raden u aan om hiervoor steeds deskundig advies in te winnen.
Meer informatie over pensioenopbouw voor artsen
Bent u een arts en wilt u uw opties bekijken voor pensioenopbouw? Bij Ex-Stra overleggen we graag samen met u wat uw mogelijkheden zijn. Plan een vrijblijvend gesprek in en ontdek alle mogelijkheden.