Je hoort het dagelijks in de media: “de overheidsstaatsschuld stijgt pijlsnel door corona”. Moeten we ons zorgen maken ? Is dit een “ver van mijn bed show” of kunnen de overheidsfinanciën een invloed hebben op mijn privévermogen ? Indien jij spaargeld of obligaties of een groepsverzekering of IPT bezit, lees dit artikel dan aandachtig zodat je tijdig de juiste maatregelen kan treffen.
Het is natuurlijk niet de eerste keer dat ons land met hoge overheidsschulden te maken krijgt. In de laatste 100 jaar hebben we dit al 3 keer eerder meegemaakt (met verschillende oorzaken). De geschiedenis herhaalt zich en ik zal hier nagaan welke lessen we kunnen trekken uit het verleden om gepast te kunnen reageren op deze crisis en onze privé bezittingen te vrijwaren.
Waar staan we nu (december 2020) ?
In 2019 sloot België het jaar af met een begrotingstekort van “slechts” 1.39% waardoor de totale staatsschuld licht daalde tot 97% van het bbp (bbp = bruto binnenlands product = de totale geldwaarde van alle in een land geproduceerde goederen en diensten in een jaar). Dit komt ongeveer overeen met een schuld van 50.000 euro per inwoner. Zoals je op figuur 1 kan zien is België niet bepaald de beste leerling in Europa maar we konden in 2019 toch een kleine verbetering optekenen.
De Nationale Bank rapporteert voor de rekeningen voor het tweede kwartaal 2020 een overheidsschuld van 524 miljard (115 % van het bbp). Naar alle waarschijnlijkheid zal de overheidsschuld in 2020 de grens van 120 % bereiken en daarna nog verder stijgen. De gouverneur van de Nationale Bank, Pierre Wunsch, voorspelde deze zomer dat de schuld zal stijgen tot 130 %. Daarmee zitten we opnieuw op het piekniveau van het begin van de jaren negentig (zie figuur 2). De toekomst exact voorspellen is onmogelijk en de werkelijkheid zal met zekerheid afwijken van deze schatting maar het is het beste houvast dat we nu beschikbaar hebben om beslissingen te nemen (zie verder).
Om te kunnen voorspellen wat de meest waarschijnlijke gevolgen zullen zijn van deze nieuwe staatsschuldpiek kijken we terug in het verleden aan de hand van 2 grafieken:
1. evolutie van de Belgische overheidsschuld 1840 – 2020 (figuur 2)
2. evolutie van de Belgische inflatie 1920 -2020 (figuur 3)
We herkennen duidelijk 4 pieken in de Belgische staatsschuld:
1. als gevolg van WO I (1914-1918)
2. als gevolg van WO II (1940-1945)
3. als gevolg van de 2 oliecrisissen / economische crisis (1973-1984)
4. als gevolg van de coronacrisis (2020-?)
Diezelfde pieken merken we op in de inflatiecurves aangezien inflatie de meest gekozen (en minst pijnlijke) methode is om de staatsschuld terug te dringen. Een schuld uit het verleden weegt namelijk lichter wanneer de absolute waarde van de schuld hetzelfde blijft terwijl de koopwaarde van de munt daalt. Het is dan ook zeer waarschijnlijk (maar geen absolute zekerheid) dat eenzelfde fenomeen van verhoogde inflatie zich in de volgende jaren zal voltrekken.
Dit hoeft geen groot probleem te zijn voor je persoonlijk bezit indien tijdig actie ondernomen wordt. Om het met de woorden van Thomas Piketty te zeggen, zal het de hangmatkapitalist (diegene die niets onderneemt) zijn die het gelag zal betalen. Spijtig genoeg is dit meestal de gewone man die geld op zijn spaarboekje heeft staan of in obligaties belegd heeft en niet actief bezig is met zijn vermogen. In tijden van inflatie daalt jaarlijks de reële waarde van deze vormen van belegging.
De meesten van ons hebben de oorlogen niet meer meegemaakt en ook de oliecrisissen zijn reeds uit het geheugen verdwenen. De kans is daarom groot dat dezelfde fouten herhaald worden en er niet tijdig actie genomen wordt om de reserves in de vorm van spaargeld of obligaties maar ookgroepsverzekeringen en IPT´s om te zetten in inflatiebestendige beleggingen zoals schaarse activa en eigendommen.
Eric Dings heeft zich erin gespecialiseerd om bedienden en zelfstandigen te ondersteunen om hun financiële zekerheid te verbeteren. Data en inzichten zijn cruciaal om de juiste strategische beslissingen te kunnen nemen. Je bent steeds welkom om vrijblijvend contact op te nemen voor verdere informatie.